Ολυμπιακοί Αγώνες 2012 - Με το βλέμμα στραμμένο στα ρεκόρ και στη (βιώσιμη) διατροφή

Foodbites |

Γράφει ο Γιώργος Καζαντζόπουλος (Global Challenges) - μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής
Κάθε διοργάνωση μεγάλης κλίμακας, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες τα τελευταία 12 χρόνια, έχει ανάγει το θέμα της αειφορίας (sustainability) ως ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα της, από διαφορετική βεβαίως σκοπιά σε κάθε περίπτωση.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου αποτελούν ένα σημαντικό παράδειγμα δημιουργίας κι ενσωμάτωσης ουσιαστικών κανόνων που αφορούν στην πιο φιλική προς το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία φιλοξενία μίας μεγάλης διοργάνωσης και απώτερο σκοπό την καθιέρωση αυτών των κανόνων ως κοινών πρακτικών στην μετα-ολυμπιακή φάση. Τούτο βεβαίως μένει να αποδειχτεί στο μέλλον.
Μεταξύ άλλων ιδιαίτερα ενδιαφερόντων στοιχείων της ατζέντας για βιώσιμους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Λονδίνο αποτελεί και το τρίπτυχο: ΤΡΟΦΙΜΟ, ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΥΓΕΙΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου διαμόρφωσε το «London 2012 Food Vision», που ως στόχο έχει να συμβάλει στη δημιουργία  βιώσιμης κληρονομίας για την πόλη του Λονδίνου και το Ηνωμένο Βασίλειο, βασιζόμενη σε εμπορικές και εκπαιδευτικές συνεργασίας στον τομέα της διατροφής. Για πρώτη φορά σε Ολυμπιακή διοργάνωση, ή κάποια άλλη διοργάνωση μεγάλης κλίμακας,  συγκροτήθηκε πολιτική σχετικά με τη βιώσιμη διατροφή. Το θέμα είχε τεθεί ως ζητούμενο και στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Βανκούβερ αλλά λόγω και της μικρότερης κλίμακας της διοργάνωσης δεν αποτέλεσε κομβικό σημείο της.
Η έννοια της βιωσιμότητας ενσωματώθηκε πλήρως στις διαδικασίες προμηθειών, μέσω των συμφωνιών που έχουν συναφθεί επιτυγχάνεται αποτελεσματικά η ισορροπία μεταξύ κόστους κοινωνικών, ηθικών και περιβαλλοντικών αξιών. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου οι πιο αειφόρες επιλογές κοστίζουν περισσότερο, ωστόσο θεωρήθηκαν κατάλληλες και εντέλει επιλέχθηκαν.  Η ανάγκη για παροχή υψηλών περιβαλλοντικών και ηθικών προτύπων για την προμήθεια τροφίμων,  ανέδειξε  έννοιες όπως αυτές του δίκαιου και  αλληλέγγυου εμπορίου - Fairtrade, δόθηκε έμφαση στη βιώσιμη τροφοδοσία ιχθύων, ενώ επιλέχθηκαν προϊόντα που έφεραν την πιστοποίηση του οργανισμού Red Tractor Farm (παραγωγή κόκκινου κρέατος). Ταυτόχρονα επιδιώχθηκε οι λύσεις να είναι οικονομικά βιώσιμες και επικερδείς.

Τα σημαντικά σημεία του οράματος για την παροχή τροφίμων των αγώνων του Λονδίνου
Το αρχικό πλαίσιο για το  «όραμα για την παροχή των τροφίμων» συντάχθηκε με τη βοήθεια διάφορων εμπειρογνωμόνων τροφίμων, το 2009 κι εξελίχθηκε στα δύο επόμενα χρόνια, έως την πραγματική εφαρμογή του τον Ιούλιο του 2012. Στόχος ήταν να εξασφαλιστεί ότι τα τρόφιμα που θα διατεθούν στους Αγώνες σε αθλητές, θεατές και το σύνολο της Ολυμπιακής Οικογένειας, εντός των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων,  θα είναι προσιτά για τον καθένα, προσφέροντας τη δυνατότητα επιλογών και της ποικιλίας, με αφθονία υγιών επιλογών για ανθρώπους με πρόσθετες διαιτητικές ή πολιτιστικές απαιτήσεις. Μέρος του οράματος ήταν ότι τα πρότυπα της βιομηχανίας του τομέα εστιάσεως θα εξελίσσονταν  σε ένα νέο επίπεδο, και θα αποτελούσαν κληρονομιά των Αγώνων.
Το όραμα της παροχής τροφίμων καλύπτει  πέντε θεματικές ενότητες:

• Ασφάλεια και υγιεινή τροφίμων
• Παροχή πολλαπλών επιλογών και ισορροπία
• Προέλευση τροφίμων και εφοδιαστικές  αλυσίδες
• Περιβαλλοντική διαχείριση, αποδοτικότητα των πόρων και απόβλητα
• Απόκτηση Δεξιοτήτων  και εκπαίδευση

Με βάση λοιπόν τη συμφωνία των 13 συνεργαζόμενων προμηθευτών και της Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων, ολα τα τρόφιμα και προϊόντα διαθέτουν υψηλά πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, την ηθική επίδοση της παραγωγής τους  και τη μεταχείριση των ζώων. Παραδείγματος χάριν, όλες οι ποσότητες κρέατος  είναι βρετανικής προέλευσης και φέρουν την πιστοποίηση του οργανισμού Red Tractor Farm ενώ τα αυγά και τα ψάρια θα  χρησιμοποιούνται με γνώμονα τη βιώσιμη παραγωγή τους. Πέραν των προαναφερθέντων προϊόντων στην ίδια συλλογιστική περιλήφθηκαν και το τσάι, ο καφές, η ζάχαρη, οι μπανάνες, τα πορτοκάλια, το λευκό και κόκκινο κρασί. Στους τόπους συναντήσεων όπου θα προσφέρεται σημαντική ποσότητα κρέατος όπως το κέντρο τύπου και το χωριό των Ολυμπιακών και Παρα-Ολυμπιακών Αγώνων, επιλέχθηκε να διατεθούν χοίροι και κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι για την προετοιμασία κι ευαισθητοποίηση των εμπλεκομένων στην υλοποίηση του οράματος για την παροχή τροφίμων, έγιναν
 - Εκδηλώσεις που δήλωναν τη δέσμευση της βιομηχανίας τροφίμων, παρέχοντας την ευκαιρία στους παραγωγούς να έρθουν σε επαφή με τους προμηθευτές με σκοπό την κατανόηση των απαιτήσεων που τέθηκαν για τους Αγώνες του Λονδίνου 2012.
- πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές δοκιμές γευμάτων. Κάθε απλό γεύμα, αλλά και  πρόχειρο φαγητό ή  ποτό το οποίο σερβίρεται δοκιμάστηκε και εγκρίθηκε από την ομάδα του τομέα εστιάσεως, ενώ δέχτηκαν και την αποδοχή της διεθνούς ολυμπιακής επιτροπής αλλά και της διεθνούς παρα-ολυμπιακής επιτροπής.
Οι επιχειρήσεις που επιθυμούσαν  να παρέχουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες στους Αγώνες κλήθηκαν να καταχωρήσουν το ενδιαφέρον τους σε ειδική ιστοσελίδα . Εντούτοις, για να εξασφαλιστεί μια ευρεία εφοδιαστική αλυσίδα που περιλαμβάνει  μικρής κλίμακας, περιφερειακές και τοπικές επιχειρήσεις, αναζητήθηκαν τρόφιμα μέσω διαφόρων άλλων οδών όπως οι τοπικοί και περιφερειακοί οργανισμοί τροφίμων και οι εμπορικοί οργανισμοί σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Τοπικά τρόφιμα από το Tower Hamlets
Επιπλέον, μια Ομάδα Καινοτομίας Τροφίμων ορίστηκε για να διασφαλίσει τη  σύνδεση με τους εμπειρογνώμονες της βιομηχανίας τροφίμων και να δοθεί έμφαση σε οποιεσδήποτε σημαντικές καινοτομίες και τάσεις αφορούν τα τρόφιμα.
Για να εξασφαλιστεί μια ευρεία ποικιλία επιλογών και ισορροπίας στα τρόφιμα ,δύο κύρια θεματικές  επιλογές  αναπτύχθηκαν:
-  Βρετανικά τρόφιμα: για να απεικονίσουν το πολυπολιτισμικό μίγμα των γεύσεων και των τροφίμων που απολαμβάνει ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.
-  τρόφιμα από κάθε ήπειρο: μια μεγάλη σειρά διεθνών γεύσεων τροφίμων που προέρχονται από όλο τον κόσμο.

Ασφάλεια της παροχής τροφίμων και ποτών
Το όραμα παροχής τροφίμων προσδιόρισε τρεις βασικές υποχρεώσεις σχετικές με την ασφάλεια των τροφίμων:
 - Υποδειγματικά πρότυπα ασφαλείας και υγιεινής των τροφίμων σε όλες τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις.
- Εφαρμογή σθεναρών  διαδικασιών ιχνηλασιμότητας για όλη την παροχή τροφίμων και ποτών
 - Διαχείριση του κινδύνου στοχοθετημένης, κακόβουλης μόλυνσης της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων
Κατά τη διάρκεια των Αγώνων υπάρχει  έλεγχος για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων συστημάτων διαχείρισης ασφαλείας των τροφίμων. Η αρχική ευθύνη για την ασφάλεια των τροφίμων εναπόκειται στους προμηθευτές τροφίμων και ποτών και οι ανάδοχοι έχουν οργανώσει ειδικές ομάδες που  είναι υπεύθυνες για την ασφάλεια των τροφίμων εστιάζοντας σε βασικές δραστηριότητες. Για να βοηθήσουν σε αυτή την λειτουργία και για να παρέχουν την πρόσθετη διασφάλιση, οι φορείς,  Σύμπραξη Τοπικών Ρυθμιστικών Αρχών και Υπηρεσιών (JLARS), το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Υγείας (CIEH) και η Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου  (LOCOG), ανέπτυξαν  μια εθελοντική ομάδα για την Περιβαλλοντική Υγεία πραγματοποιεί τους απαραίτητους ελέγχους για την ασφάλεια των τροφίμων που θα διατεθούν στα στάδια.

Συσκευασίες του τομέα εστιάσεως και απορρίμματα
Εντός της Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων, ο  τομέας εστιάσεως λειτουργεί παράλληλα με τον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων και καθαρισμού.  Η πλειοψηφία των απορριμμάτων κατά τη διάρκεια των Αγώνων  προέρχεται από την κατανάλωση τροφίμων και υλικών συσκευασιών. Προκειμένου να επιτευχθεί η μηδενική απόρριψη προϊόντων στους χώρους απόθεσης απορριμμάτων και να επιτευχθεί επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση σε ποσοστό 70 τοις εκατό, είναι απαραίτητο όλοι οι προμηθευτές τροφίμων να υποστηρίζουν αυτή την δέσμευση.
Σύμφωνα με αυτό, όλοι οι προμηθευτές λαμβάνουν τα υλικά συσκευασίας και τα αναλώσιμα από έναν ενιαίο προμηθευτή . Αυτά είναι χρωματισμένα και  διαθέτουν ευδιάκριτη σήμανση για να ταιριάζουν με τα τρία κύρια ρεύματα απορριμμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται στην οικιακή ανακύκλωση.
Αυτή η προσέγγιση έχει ως σκοπό να μεγιστοποιήσει τα ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Για πολλούς προμηθευτές η υιοθέτηση αυτής της πρακτικής αποτέλεσε μια θεμελιώδη αλλαγή στο πώς προμηθεύονται οι ίδιοι τα προϊόντα τους και τα υλικά συσκευασιών.
Το Όραμα της παροχής τροφίμων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου 2012, πέραν της μακρόχρονης επιρροής που αναμένεται να επιφέρει στους αναδόχους του τομέα εστίασης, αναμένεται να επιφέρει αλλαγές και στη βιομηχανία τροφίμων της Βρετανίας.   Παραδείγματος χάριν, από τότε που αναπτύχθηκε το Όραμα Παροχής Τροφίμων, ο αριθμός των κρεοπωλών που είναι πιστοποιημένοι από τον οργανισμό Red Tractor έχουν διπλασιαστεί, και οι περισσότεροι από αυτούς είναι ήδη προμηθευτές των Αγώνων. Χαρακτηριστικά,  εκπρόσωπος των βρετανών  χοιροτρόφων επιβεβαίωσε ότι η απήχηση της πιστοποίησης Red Tractor αυξήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως αποτέλεσμα του Οράματος παροχής τροφίμων.  

Γιώργος Καζαντζόπουλος
GLOBAL CHALLENGES
Sustainability, environmental and social responsibility services and products

http://www.foodbites.eu/j15/index.php?option=com_content&view=article&id=1158&catid=104&Itemid=124&lang=el